Cách trị rệp sáp hiệu quả giúp nâng cao năng suất cây trồng

Rệp sáp là một trong những loại sâu bệnh gây hại phổ biến nhất cho cây trồng, dẫn đến nhiều hậu quả không mong muốn như héo úa, vàng lá và giảm năng suất. Nếu không được xử lý kịp thời, chúng có thể lây lan nhanh chóng, gây thiệt hại trên một diện tích lớn. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về cách trị rệp sáp hiệu quả bằng các phương pháp tự nhiên và hóa học, giúp bạn bảo vệ cây trồng một cách tối ưu.

1. Nhận biết rệp sáp trên cây trồng

Rệp sáp thuộc họ Aphididae với tên khoa học là Planococcus citr, có kích thước nhỏ, hình bầu dục, không cánh, thân dài khoảng 4mm, phủ nhiều sợi sáp màu trắng hoặc nâu, có thể quan sát bằng mắt thường. Rệp sáp chủ yếu sống tập trung trên các bộ phận non của cây như lá, thân, nụ hoa, trái non.

Khi rệp sáp xâm nhập, chúng sử dụng miệng châm để hút nhựa, làm cây suy yếu và mất sức sống. Cây sẽ bắt đầu có biểu hiện như héo úa, lá chuyển vàng, ở những khu vực mật độ rệp dày sẽ xuất hiện các chấm đen do nấm mốc phát triển, dần dần cây sẽ khô cành và chết. Rệp sáp thường xuất hiện nhiều vào mùa hè, khi thời tiết ấm áp và độ ẩm cao. Nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra nguyên nhân khiến rệp sáp xuất hiện, tấn công và gây ra dịch bệnh có thể do: 

• Thời tiết ấm áp và độ ẩm cao: Rệp sáp thường phát triển mạnh trong điều kiện khí hậu ấm áp, đặc biệt là vào mùa hè. Độ ẩm cao tạo môi trường lý tưởng cho sự sinh sôi nảy nở của chúng.
• Cây bị thiếu dinh dưỡng: Khi cây bị thiếu dinh dưỡng, đặc biệt là các chất cần thiết cho sự phát triển như nitơ và kali, sức đề kháng suy giảm sẽ tạo điều kiện cho rệp sáp xâm nhập, hút nhựa cây. 
• Khâu vệ sinh, chăm sóc cây không đảm bảo: Vườn cây không được dọn dẹp, có nhiều rác thải hữu cơ và sinh hoạt, xác động thực vật tồn đọng lâu ngày có thể trở thành nơi trú ẩn lý tưởng cho rệp sáp. 
• Thiếu thiên địch: Sự mất cân bằng sinh thái, khi không có thiên địch như bọ rùa hay ong ký sinh, có thể dẫn đến sự gia tăng số lượng rệp sáp. 

2. Các cách trị rệp sáp nhanh chóng hiệu quả

Để bảo vệ cây trồng khỏi rệp sáp, cần phải có biện pháp xử lý nhanh chóng và kịp thời. Tùy vào tính chất của cây trồng, diện tích đất cũng như hướng canh tác mà người nông dân có thể cân nhắc giữa biện pháp hóa học và tự nhiên. 

Dùng nước nước rửa chén

Một trong những phương pháp tiết kiệm, hiệu quả và dễ dàng để kiểm soát rệp sáp được rất nhiều bà con nông dân chia sẻ là sử dụng nước rửa chén. Công thức này chỉ áp dụng cho cây trồng trong nhà, diện tích nhỏ khoảng 10 – 15m2 và tình trạng rệp không quá nghiêm trọng. 

Nguyên liệu chuẩn bị

• 1 – 3 muỗng canh nước rửa chén 
• 1 lít nước
• Bình xịt
• Găng tay

Cách làm

• Bước 1: Đổ 1 – 3 muỗng canh nước rửa chén vào thau lớn, sau đó thêm 2 lít nước khuấy đều. 
• Bước 2: Đổ hỗn hợp nước rửa chén vừa pha vào bình xịt, khuyến khích lắp thêm một bộ lọc nhỏ trong bình xịt để dung dịch ra đều hơn, không bị bọt cản lại. 
• Bước 3: Phun đều hỗn hợp lên các bộ phận của cây, đặc biệt là những vùng có rệp sáp tập trung, như mặt dưới lá và thân cây. Đảm bảo phủ kín để nước rửa chén có thể tiếp xúc tối đa với rệp.
• Bước 4: Để im dung dịch khoảng sau 1 – 2 giờ, có thể dùng máy sấy hong khô lá và dùng khăn ẩm lau sạch dung dịch nước xịt. Sau 5 – 7 ngày kiểm tra lại tình trạng rệp, thông thường cần lặp lại 2 – 3 lần diệt trừ tận gốc. 

Cách trị rệp sáp bằng tinh dầu

Một số loại tinh dầu phổ biến để trị rệp sáp bao gồm tinh dầu bạc hà, tràm trà, lá neem. Các hợp chất trong tinh dầu sẽ xâm nhập vào cơ thể rệp sáp và tiêu diệt chúng, đồng thời còn tạo môi trường sống xanh sạch hơn. 

Nguyên liệu chuẩn bị

• Tinh dầu (bạc hà, tràm trà hoặc neem)
• Nước
• Bình xịt

Cách làm

• Bước 1: Trộn 10-15 giọt tinh dầu với 1 lít nước, có thể thêm 1 muỗng canh nước rửa chén giúp tinh dầu hòa tan tốt hơn trong nước. Đóng nắp chai xịt và lắc đều để các thành phần được trộn đều vào nhau.
• Bước 2: Xịt đều lên các bộ phận của cây, chú ý vào các khu vực có rệp sáp, cần đảm bảo phủ đều, cả mặt trên và mặt dưới của lá.
• Bước 3: Nên phun trong những ngày mát mẻ, tránh phun vào buổi trưa nắng gắt làm ảnh hưởng đến chất lượng không khí và giảm hiệu quả của dung dịch. Sau 5 ngày bạn kiểm tra tình trạng rệp và có thể lặp lại quy trình nếu cần. 

Thuốc trừ sâu chuyên dụng

Với những diện tích cây trồng lớn, tình trạng rệp lây lan trên diện rộng chủ yếu là cây công nghiệp lâu năm thì cách trị rệp sáp bằng phương pháp tự nhiên gần như không hiệu quả. Trường hợp này chuyên gia khuyến khích nên sử dụng thuốc trừ sâu chuyên nghiệp như Pyriproxyfen, Imidacloprid hay Acetamiprid,… Hầu hết các loại thuốc này đều có tác động mạnh mẽ lên hệ thần kinh của côn trùng, gây tắc nghẽn đường thở và tiêu diệt trên diện rộng. Để sử dụng hiệu quả, bạn có thể thực hiện theo những bước sau:

• Bước 1: Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trên bao bì thuốc để biết liều lượng và cách pha chế phù hợp. Đảm bảo chuẩn bị đầy đủ dụng cụ bình xịt, găng tay,  khẩu trang để đảm bảo an toàn lao động. 
• Bước 2: Theo hướng dẫn trên bao bì, pha chế thuốc với lượng nước phù hợp. Đối với thuốc dạng lỏng, thường sẽ có tỉ lệ pha chế như 1:10 (1 phần thuốc với 10 phần nước), khuấy đều cho thuốc tan hoàn toàn. 
• Bước 3: Phun thuốc trên toàn bộ cây trồng, chú ý đến những cây, khu vực cho mật độ rệp sáp cao. Ưu tiên phun vào những ngày trời khô ráo, phun vào sáng sớm hoặc chiều tối để có hiệu quả cao nhất. Sau khoảng 5 – 7 ngày bạn kiểm tra lại tình trạng và cần lặp lại ít nhất 1 lần để đảm bảo tiêu diệt hoàn toàn rệp sáp. 

Cách trị rệp sáp bằng chế phẩm sinh học

Mặc dù cho hiệu quả cao nhưng thuốc trừ sâu vẫn là một trong những phương án khiến người nông dân e ngại cả về sức khỏe bản thân và cây trồng. Chính vì thế những chế phẩm sinh học với nguồn gốc chính là nguyên liệu thiên nhiên đã ra đời để vừa là cách trị rệp sáp hiệu quả vừa an toàn cho sức khỏe và môi trường. 

Hiện nay trên thị trường chế phẩm chứa Bacillus thuringiensis (Bt) là một trong những lựa chọn phổ biến nhất. Bacillus thuringiensis là một loại vi khuẩn có khả năng sản sinh độc tố gây chết cho một số loại côn trùng khi chúng ăn phải. Để thực hiện, bạn chỉ cần pha thuốc theo hướng dẫn trên bao bì, phun trực tiếp lên cây, chú ý các khu vực có mật độ rệp sáp cap. Ngoài ra, bạn có thể tham khảo thêm các chế phẩm từ Trichoderma harzianum, Beauveria bassiana, hay nấm Paecilomyces lilacinus,… cũng cho hiệu quả rõ rệt

Trị rệp sáp là một nhiệm vụ cần thiết để bảo vệ và nâng cao năng suất của cây trồng. Bằng cách áp dụng những cách trị rệp sáp như trên, chắc chắn bạn có thể kiểm soát tình trạng rệp sáp hiệu quả hơn. Để có thêm thông tin chi tiết về cách chăm sóc cây trồng và các sản phẩm hỗ trợ, hãy ghé thăm website chephamvisinh.vn. Chúng tôi cam kết cung cấp cho bạn những giải pháp hiệu quả nhất trong việc chăm sóc toàn bộ diện tích nông sản của mình. 

⫸ Xem thêm: Men cao tỏi: Thành phần, công dụng và cách sử dụng

⫸ Xem thêm: [Góc chia sẻ] Phân bón vi sinh chuyển hóa lân là loại phân thế nào?

Đức Bình

Founder & Author Đức Bình là chuyên gia hàng đầu về ngành Công nghệ sinh học, chuyên nghiên cứu và ứng dụng các loại chế phẩm sinh học.: Emzeo, trichoderma, EM gốc, IMO gốc, Đậu nành humic, Đạm cá humic … Xem thêm về Founder Đức Bình