Chế biến phân compost (phân hữu cơ) để sử dụng bón cây, cải tạo đất là biện pháp được các chuyên gia nông nghiệp khuyến khích nông dân áp dụng. Tuy nhiên, nhiều bà con vẫn còn băn khoăn về quy trình kỹ thuật ủ phân compost đúng cách và cách sử dụng hiệu quả. Chế phẩm vi sinh Đức Bình sẽ hướng dẫn chi tiết: Cách ủ và sử dụng phân compost tại nhà hiệu quả nhất hiện nay.
Quy trình ủ phân compost tại nhà chuẩn kỹ thuật
Việc ủ phân compost tại nhà không phức tạp như nhiều người nghĩ. Chỉ cần tuân thủ đúng các bước sau, bà con có thể tự ủ được phân hữu cơ chất lượng cao để sử dụng trong canh tác nông nghiệp.
Chuẩn bị nguyên vật liệu và dụng cụ ủ phân
Bước đầu tiên trong quy trình ủ phân compost là chuẩn bị các dụng cụ và nguyên liệu cần thiết:
- Thùng ủ: Nên chọn thùng chứa dung tích lớn bằng nhựa hoặc gỗ. Thiết kế thùng cần có cửa mở lấy phân (khoảng 25cm) và các lỗ thông khí nhỏ đều nhau để tạo độ thông thoáng khi ủ.
- Vị trí đặt thùng: Chọn nơi xa nguồn nước sinh hoạt và bố trí khay chứa thu nước rỉ từ quá trình ủ (nước này sẽ được tái sử dụng để tưới lên đống ủ).
- Phân loại nguyên liệu: Chỉ sử dụng rác hữu cơ để ủ phân. Với các loại rác có kích thước lớn hoặc khó phân hủy, cần cắt nhỏ trước khi ủ.
Những cách ủ phân chuồng nhanh hoai mục, đạt chuẩn nhất hiện nay
Các bước thực hiện quy trình ủ phân compost
Sau khi hoàn tất công đoạn chuẩn bị, bạn có thể bắt đầu tiến hành quy trình ủ phân compost với các bước sau:
- Bước 1: Trộn đều các chế phẩm vi sinh hỗ trợ quá trình ủ phân hữu cơ như nấm đối kháng Trichoderma và chế phẩm EMZEO. Có thể trộn thêm cám gạo để tăng hiệu quả.
- Bước 2: Cho một lớp phân xanh, phân chuồng vào đáy thùng, sau đó rải rác hữu cơ lên trên với độ dày khoảng 10-15cm.
- Bước 3: Rắc hỗn hợp chế phẩm vi sinh lên lớp rác, sau đó tưới nhẹ nước sạch để đảm bảo độ ẩm thích hợp.
- Bước 4: Tiếp tục lặp lại các lớp (rác hữu cơ – chế phẩm – nước) cho đến khi thùng gần đầy, sau đó đậy nắp kín.
- Bước 5: Sau 10 ngày ủ liên tục, mở nắp để đảo trộn đống ủ và điều chỉnh độ ẩm nếu cần (thêm nước từ khay chứa nước rỉ nếu khô, hoặc thêm vật liệu khô nếu quá ẩm).
Sau khoảng 30 ngày ủ, bạn sẽ thu được hỗn hợp phân hữu cơ giàu dinh dưỡng, có thể sử dụng để chăm sóc cây cảnh, vườn rau và các loại cây trồng khác.
Kỹ thuật kiểm soát và xử lý trong quá trình ủ phân compost
Mặc dù quy trình ủ phân compost không quá phức tạp, nhưng việc kiểm soát các yếu tố như độ ẩm, nhiệt độ và mùi hôi là rất quan trọng để đạt được chất lượng phân tốt nhất.
Kiểm tra và điều chỉnh độ ẩm
Độ ẩm là yếu tố quan trọng quyết định sự thành công của quá trình ủ phân. Để kiểm tra độ ẩm, bạn có thể sử dụng phương pháp đơn giản sau:
- Dùng tay bóp nhẹ vật liệu đang ủ
- Độ ẩm lý tưởng: Vật liệu dính lại với nhau nhưng không có nước chảy ra
- Quá ẩm (có nước chảy ra): Thêm vật liệu khô như rơm, mùn cưa
- Quá khô (không kết dính): Thêm nước có pha chế phẩm vi sinh
Kiểm tra nhiệt độ đống ủ
Nhiệt độ là chỉ số phản ánh hoạt động của vi sinh vật trong đống ủ. Cách kiểm tra đơn giản:
- Cắm một cành cây tươi vào giữa đống ủ
- Sau khoảng 5-6 ngày, rút cành cây ra
- Nếu cành cây nóng, đồng nghĩa với việc quá trình phân hủy đang diễn ra tốt
Xử lý mùi hôi và ruồi nhặng
Khi ủ phân compost, đôi khi xuất hiện mùi hôi và ruồi nhặng, có thể xử lý bằng các cách sau:
- Rải một lớp đất mỏng, rơm rạ hoặc lá cây khô lên bề mặt
- Sử dụng tro bếp, than mùn phủ lên trên đống ủ, sau đó phủ thêm lớp vật liệu khô
Lưu ý: Khi bổ sung vật liệu khô, nên tưới chế phẩm vi sinh lên bề mặt, không nên tưới nước trực tiếp để tránh làm tăng độ ẩm quá mức.
Đánh giá chất lượng phân sau khi ủ
Sau 30 ngày ủ, bạn có thể kiểm tra chất lượng phân compost:
- Phân đạt chuẩn: Tơi xốp, màu đen, không có mùi hôi
- Phân chưa đạt chuẩn: Còn ướt và có mùi hôi – cần tiếp tục ủ với việc bổ sung thêm vật liệu khô
Phân hữu cơ là gì? Cách làm phân hữu cơ bón cây tại nhà hiệu quả
Hướng dẫn sử dụng phân compost hiệu quả cho từng mục đích
Cách sử dụng phân compost phụ thuộc vào loại cây trồng, thời điểm và mục đích sử dụng. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết cho từng trường hợp cụ thể:
Sử dụng phân compost cho rau màu
Đối với vườn rau, phân compost có thể được sử dụng như sau:
- Rắc trực tiếp lên bề mặt luống trồng
- Liều lượng khuyến cáo: 2-3 tạ phân/sào
- Bón trước khi gieo trồng 7-10 ngày để phân có thời gian hòa tan vào đất
Sử dụng phân compost để cải tạo đất
Phân compost có khả năng cải thiện cấu trúc đất hiệu quả:
- Bón khi tiến hành cày xới đất
- Liều lượng khuyến cáo: 3 tạ phân/sào
- Giúp đất trở nên tơi xốp, tăng khả năng giữ nước và thoát nước
- Cung cấp các vi sinh vật có lợi để cải thiện hệ sinh thái đất
Sử dụng phân compost bón lót cho cây ăn quả
Phân compost rất phù hợp để bón lót cho cây ăn quả:
- Liều lượng: 3-5 kg/gốc (tùy theo độ tuổi và kích thước cây)
- Đối với cây phát triển kém: Tăng số lần bón lên 1-3 lần/năm
- Phương pháp bón: Đào rãnh xung quanh tán cây, bón phân và lấp đất
- Thời điểm bón: Trước mùa ra hoa 1-2 tháng hoặc sau thu hoạch
Lợi ích của việc sử dụng phân compost trong canh tác
Việc sử dụng phân compost trong canh tác nông nghiệp mang lại nhiều lợi ích:
- Cải thiện cấu trúc đất, tăng khả năng giữ nước và thoát nước
- Cung cấp dinh dưỡng từ từ, lâu dài cho cây trồng
- Tăng cường hệ vi sinh vật có lợi trong đất
- Giảm sâu bệnh và tăng sức đề kháng cho cây trồng
- Thân thiện với môi trường, giảm ô nhiễm do rác thải hữu cơ
- Tiết kiệm chi phí đầu tư cho phân bón hóa học
Trên đây là hướng dẫn chi tiết về cách ủ và sử dụng phân compost tại nhà. Hy vọng bà con có thể áp dụng thành công để tạo ra phân bón chất lượng cao cho cây trồng. Nếu cần tư vấn thêm thông tin nông nghiệp hay đặt mua các chế phẩm sinh học dùng ủ phân, hãy liên hệ với chúng tôi tại website chính thức: chephamvisinh.vn
Top 5 các loại cây trồng ngắn ngày năng suất cao
Founder & Author Đức Bình là chuyên gia hàng đầu về ngành Công nghệ sinh học, chuyên nghiên cứu và ứng dụng các loại chế phẩm sinh học.: Emzeo, trichoderma, EM gốc, IMO gốc, Đậu nành humic, Đạm cá humic … Xem thêm về Founder Đức Bình