Vai trò của vi sinh vật đối với đất trồng trong canh tác nông nghiệp

Nếu để trả lời đâu là nguồn dinh dưỡng thiết yếu đối với các loại cây trồng hiện nay thì đó chắc chắn phải là vi sinh vật. Đây là những sinh vật nhỏ bé mà bằng mắt thường chúng ta không thể nhìn thấy được. Chúng sống trong đất và đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của cây trồng. Vậy chính xác vi sinh vật có vai trò gì và làm thế nào để tạo ra chúng một cách hiệu quả, an toàn? Hãy cùng Chế phẩm vi sinh Đức Bình khám phá trong bài viết: Vai trò của vi sinh vật đối với đất trồng trong canh tác nông nghiệp

1. Vi sinh vật đất là gì?

Vi sinh vật là thành phần chiếm đại đa số trong đất và đóng một vai trò hết sức quan trọng. Theo nghiên cứu, số lượng vi sinh vật có trong đất nhiều hơn cả về thành phần cũng như số lượng so với các môi trường khác. Lý do là vì trong đất có chứa hàm lượng chất hữu cơ rất cao – nguồn thức ăn chính của nhóm sinh vật này. Chính vì thế mà đất trở thành nơi cư trú rộng rãi của vi sinh vật.

Hệ vi sinh vật đất bao gồm nhiều nhóm khác nhau với những đặc tính hình thái, sinh lý cũng như sinh hoá rất khác nhau. Các nhóm vi sinh vật chính tồn tại trong đất bao gồm: Vi khuẩn, Vi nấm, Virus, Tảo, Xạ khuẩn, Nguyên sinh động vật. Nhóm chiếm số lượng nhiều nhất là vi khuẩn với các loại như: vi khuẩn kị khí, vi khuẩn háo khí, vi khuẩn tự dưỡng, vi khuẩn dị dưỡng…

2. Thực trạng đất cạn kiệt vi sinh vật

Hiện nay, hệ vi sinh vật tự nhiên trong đất đang ngày càng cạn kiệt dần. Minh chứng là đất trồng ngày càng giảm khả năng hấp thụ cũng như khó có thể tự chuyển hóa các chất được bón vào. Điều này dẫn đến những tình trạng như: đất bạc hóa, mất khả năng giữ nước, không còn đảm bảo độ tơi xốp đồng thời độ pH trong đất bị mất cân bằng.

Môi trường đất dần bị thoái hóa khiến cho mật độ vi sinh vật có trong đất ngày càng thưa thớt hơn. Bên cạnh đó, tác động của thuốc và phân bón hóa học khi được sử dụng bừa bãi càng khiến cho quần thể vi sinh vật đất bị mất cân bằng. Nếu không thay đổi thói quen sản xuất nông nghiệp cũng như có phương án cải tạo đất, tạo điều kiện để vi sinh vật phát triển, chúng ta sẽ phải gánh chịu những hậu quả nghiêm trọng.

3. Những vi sinh vật có lợi cho đất trồng

Để hiểu được vai trò của vi khuẩn trong đất, trước hết chúng ta cần biết những loại vi sinh vật phổ biến nào hiện nay có lợi đối với đất và cây trồng.

3.1 Vi sinh vật cố định đạm

Vi sinh vật cố định đạm (Nitơ) có vai trò chính là giúp cố định thành phần Nitơ (N2) trong đất và cây trồng. Đạm (Nitơ – N) là một trong những nguồn dinh dưỡng vô cùng quan trọng và thiết yếu cho sự phát triển của cây trồng.

Tuy nhiên, các loại cây trồng chỉ có thể hấp thụ được chất đạm ở dạng NH4+ hay NO3–. Để hỗ trợ quá trình chuyển hoá Nitơ trong tự nhiên thành những chất dinh dưỡng mà cây có thể hấp thụ được, vai trò của vi sinh vật là không thể thiếu.

3.2 Vi sinh vật phân giải lân

Tác dụng chính của Lân (Photpho – P) là kích thích bộ rễ phát triển đồng thời thúc đẩy quá trình làm chín quả. Như vậy, chúng ảnh hưởng trực tiếp đến sản lượng cũng như chất lượng nông sản.

Tương tự như Nitơ, cây trồng chỉ có thể hấp thu được Lân sau khi đã được vi sinh vật phân giải. Các loại vi sinh vật chính đóng góp cho quá trình phân giải hỗ trợ cây hấp thu Lân là: vi khuẩn, xạ khuẩn (Pseudomonas, Alcaligenes…) và một số loại nấm (Penicillium, Aspergillus…). Chúng tiết ra acid với độ pH phù hợp, từ đó chuyển hóa lân thành chất dinh dưỡng cần thiết cho cây trồng.

3.3 Vi sinh vật phân giải Kali

Nhu cầu hấp thụ Kali của cây rất cao vì chúng ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình trao đổi chất của cây. Đồng thời, Kali tăng khả năng giữ nước cũng như chống chịu lại các loại sâu, bệnh hại, giúp tăng cường sức đề kháng cho cây trước những tác động của thời tiết và môi trường.

Các loại vi sinh vật giúp phân giải Kali như: Bacillus mucilaginosus hoặc nấm Aspergillus. Không chỉ giúp cho cây trồng hấp thụ Kali mà chúng còn bổ sung thêm một số dưỡng chất cần thiết khác như sắt, mangan…

3.4 Vi sinh vật kích thích tăng trưởng

Nhóm vi sinh vật kích thích sự tăng trưởng của cây bao gồm: Pseudomonas, Azospirillum, Bacillus, Enterobacter… Chúng hoạt động bằng cách tiết ra các chất có lợi cho cây, tạo điều kiện để cây hấp thụ các chất dinh dưỡng một cách nhanh chóng và hiệu quả hơn. Bên cạnh đó, chúng cũng giúp ngăn ngừa các tác nhân gây bệnh, giúp cây tăng đề kháng và phát triển tốt hơn.

3.5 Vi sinh vật phân giải Cellulose

Vi sinh vật phân giải Cellulose được chia thành 2 nhóm chính: hiếu khí và kị khí. Đặc điểm của các loại vi sinh vật này là có hoạt tính sinh học cao nên cực kỳ tốt cho đất và cây trồng. Đây là loại vi sinh vật được dùng để sản xuất ra chế phẩm vi sinh có khả năng phân giải Cellulose.

Công dụng của chế phẩm vi sinh vật phân giải Cellulose:

• Đẩy nhanh quá trình phân giải các phế phẩm nông nghiệp thành phân hữu cơ vi sinh, giúp cây trồng hấp thu dễ dàng hơn
• Thúc đẩy quá trình mùn hóa của đất giúp đất tơi xốp và nhiều dinh dưỡng hơn
• Tạo kháng sinh tự nhiên cho cây, ngăn ngừa các loại vi sinh vật có hại
• Giảm mầm bệnh cũng như khử mùi hôi có trong rác thải

4. Vai trò của vi sinh vật đối với đất trồng trong canh tác nông nghiệp

Vi sinh vật có số lượng lớn và đa dạng, với mật độ phân bố rộng rãi, đóng vai trò quan trọng đối với canh tác nông nghiệp. Cụ thể như sau:

4.1 Cải thiện cấu trúc đất

Vai trò đầu tiên của vi sinh vật là cải thiện cấu trúc đất trồng. Điều này phát huy hiệu quả cao nhất khi bón Cellulose và Protein cho đất, vì vi sinh vật thực hiện quá trình phân giải xenluloza và protein mạnh mẽ. Các chất này kết hợp với chất tiết của chúng trong quá trình sống tạo thành chất keo giúp liên kết các hạt đất, làm cho cấu trúc đất chặt chẽ hơn.

4.2 Chuyển hóa dinh dưỡng

Trong quá trình sử dụng phân bón cho cây (vô cơ hay hữu cơ), hiệu quả đến sự phát triển của cây trồng phụ thuộc vào hoạt động của vi sinh vật. Vi sinh vật phân giải hữu cơ thành dạng vô cơ để cây trồng hấp thụ dễ dàng hơn, đồng thời biến các dạng vô cơ khó tiêu thành dễ tiêu.

4.3 Sinh tổng hợp dinh dưỡng cho cây trồng

Các loại vi sinh vật sống trong vùng rễ có quan hệ mật thiết với cây trồng. Chúng sử dụng chất tiết của cây để nuôi sống cơ thể, đồng thời cung cấp chất dinh dưỡng cho cây qua quá trình hoạt động và phân giải. Ngoài ra, vi sinh vật còn tiết ra các vitamin và chất sinh trưởng cần thiết cho sự phát triển của cây trồng.

4.4 Phân giải các chất hữu cơ trong đất

Nhiệm vụ chính của vi sinh vật là phân giải các chất hữu cơ có trong đất như cellulose, lignin… Từ đó, tạo nên các chất khoáng và mùn để bổ sung dinh dưỡng cần thiết cho đất.

4.5 Tổng hợp acid humic

Hoạt động của các vi sinh vật thuộc nhóm hiếu khí giúp hình thành acid humic – một thành phần quan trọng của mùn. Acid humic cùng với các acid mùn khác kích thích sự phát triển của hệ rễ, giúp cây hấp thu chất dinh dưỡng tốt hơn, từ đó giúp cây sinh trưởng phát triển mạnh hơn.

Khi được hấp thu trực tiếp qua lá, acid humic tăng cường sự quang hợp của cây nhờ tác động trực tiếp đến các enzyme tham gia quá trình này. Trong môi trường có ánh sáng mạnh, cường độ quang hợp càng mạnh, cây sẽ sinh trưởng nhanh hơn.

Bên cạnh đó, acid humic còn giúp tăng sức đề kháng của cây, giúp cây chống lại sâu bệnh tốt hơn và thích nghi với điều kiện môi trường bất lợi như nóng, rét, hạn, úng, chua phèn.

4.6 Chuyển hóa các hợp chất khó tan

Vi sinh vật có khả năng chuyển hóa các hợp chất khó tan, đặc biệt là các hợp chất lân, thành dạng dễ hấp thu cho cây trồng.

4.7 Giải phóng các chất khoáng

Các vi sinh vật trong đất có khả năng giải phóng các chất khoáng bị giữ chặt như lưu huỳnh, sắt, Kali… thành các dạng dễ hấp thu cho cây trồng.

4.8 Cố định Nitơ

Một số loài vi sinh vật trong đất có khả năng cố định nitơ từ không khí, sau đó chuyển hóa thành dạng NH4+ và NO3- – hai dạng đạm mà cây dễ hấp thu.

Hãy biết cách tận dụng tối đa lợi thế của hệ vi sinh vật hữu ích trong đất để thúc đẩy cây trồng phát triển và cải tạo đất hiệu quả. Mọi thắc mắc về vai trò của vi sinh vật đối với đất trồng trong canh tác nông nghiệp xin vui lòng liên hệ tư vẫn miễn phí: 0915.79.80.85 hoặc truy cập website: chephamvisinh.vn!

⫸ Xem thêm: Cách làm tăng độ ngọt cho quả an toàn, chất lượng nhất

⫸ Xem thêm: [Chế phẩm sinh học EM]: Thành phần, Công dụng, Cách sử dụng & cách pha chế chi tiết nhất